Een nieuw aardbeienbed en de aller-allerlaatste sperziebonen.

De aarbeienplanten moeten er nodig uit. Ze staan er nu twee jaar en misschien zouden ze nog een jaar mee kunnen maar de planten zijn zo groot geworden en er zitten zoveel uitlopers tussen dat ik besluit om het hele bed te verversen.
Tja, dan moet ik wel een nieuw plekje voor ze creëren en dat is nog even puzzelen. Waar plek is hebben ze hiervoor al gestaan dus dan is het beter om ze daar nog niet neer te zetten.
Dan moet de stok van de sperziebonen maar geruimd worden. De planten zijn nu ook wel aan hun eindje dus knip ik de ranken los van de touwen waar ze stevig omheen geslingerd zijn. Ondertussen pluk ik alle bonen die er nog aanhangen en die soms goed verstopt zitten. Ook knip ik de ranken meteen in kleine stukken zodat er een dikke mulchlaag op het bonenbed ontstaat. De wortels met hun stikstofbolletjes laat ik in de grond zitten zo geven ze tijdens het verteren hun voedingsstoffen weer af aan de bodem.

En wat een bonen pluk ik nog! En dat half oktober! Ze zijn er in alle diktes en sommigen beginnen al te drogen. Ook zijn het niet meer de allermooisten maar de meesten voelen nog stevig en zijn dus nog prima eetbaar.

De hele dikke bonen die te taai zijn dop ik en we eten de boontjes als verse peulvruchten. Ze zijn is allerlei stadia van rijpheid en zien er kleurig uit. Na het koken waren ze overigens niet meer zo mooi maar wel heel lekker. En op deze manier gebruik ik alles van de plant wat goed is en gooi ik zo weinig mogelijk weg.

Nu is er plaats voor de aardbeien. Eigenlijk zet je een nieuw aardbeienbed al in augustus op maar toen was het zo heet en droog en bovendien had ik toen nog helemáál geen plaats voor ze. Ik heb in augustus wel een aantal uitlopers van de oude planten gehaald en in een bak aarde gezet met flink wat compost erdoor. Die planten hebben nu een flinke wortelkluit ontwikkeld en gaan het vast prima doen. Omdat het er te weinig zijn zet ik er ook nog wat uitlopers bij die ik nu van de planten haal. Die hebben minder wortels maar ik hoop dat ze ook aan zullen slaan. Het bed heeft een flinke laag compost gekregen en natuurlijk heb ik de net geplante plantjes goed water gegeven.

Omdat de nachten kouder worden haal ik de laatste twee venkelknollen uit de grond. Die zien er nog prima uit. De zomergroenten raken langzaamaan uit het menu. Ik moet er best nog aan wennen dus ik ben blij met deze nazomeroogst.

De boksdoorn/gojibes zit nog vol bloemetjes en op zonnige dagen vliegen er nog steeds bijen op. Ik vraag me wel af hoe daar nog besjes uit zullen kunnen ontstaan want ik heb ze nog niet ontdekt. En dan zie ik ineens wel twee, rozijngrote, besjes zitten ; ). Grappig, maar ik weet niet hoeveel jaar ik hier nog tevreden mee zal zijn.

In een hoekje van de tuin staan de eenjarige gele nachtschonen (Mirabillis jalapa). Eigenlijk jammer dat ik hier 's avonds nooit ben want dan gaan de bloemen pas open en geuren ze. Dus hoop ik dat de nachtvlinders ook van ze genieten. De laatste bloemen zitten in de knop en ontelbare bloemen hebben al gebloeid en zaden gevormd. Die zaden lijken net zwarte olijvenpitten. Het lijkt erop dat de zaden onze zachte winters kunnen overleven en ook de wortelstokken zijn al een paar jaar overgebleven. Hoe mooi de bloemen ook zijn. Ik ga toch een beetje uitdunnen want ze gaan een steeds grotere plek innemen.

En terwijl ik bezig ben met opruimen denk ik al een beetje aan het volgende seizoen. Wat zal ik opnieuw kweken en wat niet. Gelukkig hoef ik nog niet te beslissen, maar dat mijmeren erover is wel leuk.

Palmkool oogsten en appels drogen

Alle fruit uit de vriezer is tot jam verwerkt en nu heb ik er genoeg plaats in voor de palmkool. Andere jaren ging deze pas in november of zelfs december de vriezer in. Dat is eigenlijk niet handig, de planten zien er nu op hun mooist uit. Dus heb je deze maand veel meer opbrengst dan wanneer ze een paar maanden langer in weer en wind gestaan hebben. En terwijl ik de kool buiten aan het wassen en droogzwieren ben, kom ik er achter dat het in oktober echt wel aangenamer is om met natte handen buiten te lopen dan in de laatste maanden van het jaar. Dit ga ik onthouden!

En als je nu de planten op de tuin ziet staan snap je waarom deze soort palmkool heet ; )

De beheerders van de volkstuinvereniging maken in de loop van het jaar diverse keren een inspectierondje langs alle tuinen. Ook nu is dat gebeurd en alle leden hebben het verzoek gekregen om de greppels rondom de tuinen vrij te maken. Deze greppels zorgen ervoor dat een teveel aan regenwater van de tuin kan lopen. Je kunt het je met de huidige droogte niet voorstellen maar bij hevige regenval worden, zonder greppels, alle tuinen een zompige bedoening.
Het blad van mijn pastinaken ligt over en in de greppel dus ik ga maar eens aan het rooien. Dat blijkt een goede zet te zijn want de muizen/woelratten? hebben de wortels al ontdekt. Misschien hebben ze gebrek aan vocht want pastinaken laten ze meestal staan.

Als ze de keus hebben zullen ze eerder de peterseliewortel eten. Dit weet ik uit ervaring want ik zaai naast de pastinaken ook altijd een rij peterseliewortels. Dit jaar is hiervan echter nauwelijks iets terug te vinden. Nou moet ik bekennen dat ik ze ook te dicht op de pastinaken gezaaid heb. In het voorjaar lijkt 50 cm uit elkaar ruim voldoende maar dat blijkt niet het geval te zijn.
Het blad van de pastinaken is veel groter en heeft voor schaduw gezorgd en is gedurende de zomer zelfs helemaal over de peterseliewortelplanten heen gaan liggen. De weinige peterselieworteltjes die het gered hebben zijn miezerig klein of aangevreten. Jammer dan!

Al hebben de beesten meegegeten, er is nog genoeg over. Er zijn pastinaken bij van ruim een kilo!
Ze worden ingekuild in een bak met vochtig zand die in de schuur staat. Zo blijven ze vorstvrij en nog een hele tijd goed.
De eerste pastinaken gebruik ik voor een variant op de wortelcake. Pastinaakcake! Het recept heb ik gegoogeld en er blijken heel veel varianten te zijn. Uit een paar recepten heb ik mijn eigen recept samengesteld. Ik mengde tot een dik beslag:
300 gram meel (dat kunnen ook diverse soorten door elkaar zijn bv amandelmeel/rijstemeel/havermout/spelt/tarwebloem. Net waar je van houdt),
300 gram fijngeraspte pastinaak,
150 gram gesmolten kokosolie of boter,
3 à 4 eieren,
een scheut appelsap/sojamelk/melk (naar behoefte om het beslag smeuïg te maken),
100 gram gehakte noten,
100 gram gedroogde cranberry's (even laten wellen),
snuf zout,
kaneel,
1 à 2 theelepels bakpoeder.
De pastinaak is zoet dus je hoeft geen suiker toe te voegen, zeker wanneer je ook appelsap als vocht gebruikt. Heb je behoefte aan zoeter dan kun je 100 gram zoetmiddel, of meer, toevoegen. Suiker, rijststroop of wat jouw voorkeur heeft.
Het beslag in een ingevette bakvorm doen. Het is best veel beslag dus ik heb een tulbandvorm gebruikt. Daarna heb ik het zo'n 50 minuten in een voorverwarmde oven op 165 ℃ gebakken.
!Opmerking: ik ben van het 'ongeveer en op gevoel' bakken. Gebruik daarom je eigen gevoel en ervaring bij het bakken. De cake is gaar als je er met een prikker in prikt en deze er droog uit komt.
De cake heeft een verrassende smaak en ik vind de cranberry's er perfect bij passen. Je zou er, net als  bij wortelcake, een topping op kunnen doen van romig geklopte roomkaas.

De sterappelboom in de achtertuin heeft dit jaar heel veel vrucht gedragen. Sterappels zijn prachtig en lekker maar je kunt ze niet zo heel lang bewaren.

 Een deel van de appels ga ik drogen. Dat is een intensief klusje waarbij de appels eerst geschild worden. Gelukkig heb ik daarvoor een appelschiller die meteen het klokhuis eruit haalt en de appel in schijven snijdt. Daarna 'rijg' ik de schijven op stokken en leg deze op de waslijnen op zolder. daar is het droog en warm genoeg zodat de appelschijven na een week helemaal ingedroogd zijn. Als ze echt goed droog zijn zijn ze zeker een jaar houdbaar.

Nog even nadrogen op de vensterbank tussen de laatste tomaatjes, de noten en allerlei drogende zaden.

De schillen en klokhuizen gaan in een pot met water plus een half theelepeltje gedroogde gist. Doek erover tegen de fruitvliegjes en wachten tot het gefermenteerd is tot appelazijn.

Na één dag zie je al volop belletjes ten teken dat het staat te gisten. Over een paar weken ruik ik vanzelf of het al zuur ruikt. Dan zeef ik het door een doek en klaar is mijn eigen appelazijn. Soms is het zó simpel.

Puinruimen of tuinruimen.

Soms kun je een poos tegen een klus aan zitten hikken en dat was in mijn geval het beginnen met tuinruimen. De kas ziet er niet meer uit en terwijl de tomatenplanten maar doorgroeien en er zelfs weer kleine groene tomaatjes aan een van de planten zitten, wéét ik gewoon dat die echt niet meer rijp gaan worden. Dus..... weg ermee.
Gewoon met de eerste plant beginnen en dan stug doorgaan tot het klaar is.
De mini paprika's, tomaat Millefleurs en een paar basilicumplanten mogen blijven en de rest is kleingeknipt als mulch in de tuin. Uitgezonderd de tomatenplanten, die worden afgevoerd om mogelijke schimmelziektes van de tuin te weren.

Daarna maakte ik een klein bedje klaar met een laag compost en kalk en zaaide een rijtje spitskool (Coeur de Boeuf)  en bloemkool (All Year Round). Die kunnen in de kas prima overwinteren en dan kan ik in het voorjaar hopelijk al vroeg oogsten.

Na de kas ga ik het pompoenenrek aanpakken. Alleen de Butternut groeit nog, de andere pompoenen zijn geoogst. De planten knip ik klein en laat ze gewoon op de grond liggen. Dat wordt een flinke afdeklaag, die ik ook nog bedek met uitgetrokken onkruid als vogelmuur en zuring.
En net als elk jaar gebeurde het ook nu dat ik een van de ranken niet goed volgde en daardoor een nog in de groei zijnde Butternut afknipte. En ik had me nog zo voorgenomen om dat niet te laten gebeuren!
Ach ja. Gelukkig zitten er in ieder geval drie hele mooie aan.

De Echinacea is bijna uitgebloeid. Ik weet eigenlijk niet of deze soort zich spontaan uit zal zaaien want dan is het slimmer om de uitgebloeide bloemen weg te halen. Ik vind ze echter zo mooi dat ik ze nog maar even laat staan.

De stoksperziebonen zijn nog niet aan een opruimbeurt toe. Ook deze week heb ik weer bijna twee kilo geplukt. Met beide soorten, Pastoral en Cobra, ben ik buitengewoon in mijn sas. Door het rode vleugje dat de Pastoral heeft kan ik beide soorten goed uit elkaar houden. Tenminste, tot in de pan want na het koken is het weg.

 stoksperzieboon Pastoral

De dikste bonen laat ik uitgroeien en drogen, zo kweek ik mijn eigen zaad voor volgend jaar. Cobra heeft zwarte zaden en Pastoral heeft donkerbruine zaden. Gelukkig goed uit elkaar te houden.

De palmkool is groot genoeg om er een deel van te oogsten. Alleen heb ik nu nog geen zin in wintereten dus het gaat de vriezer in. Helaas is daar geen plaats meer in. De aardbeien en bessen liggen er nog. Dan is nu het moment om eens even flink aan het jam maken te gaan.

Doorgaans vind ik een tot twee kilo fruit per 'jammaakactie' meer dan genoeg om te verwerken maar nu moet alles wat ik in de vriezer heb eraan geloven. Ik denk dat het wel een kilo of vier/vijf is die ik te verwerken krijg.
Wat een werk is het. Niet alleen het koken maar de zwarte bessen en frambozen moeten ook nog door de roerzeef om de pitjes eruit te zeven. Maar dan heb je ook wat.....bijna twintig potten aardbeien-frambozen-zwarte bessen-vlierbessenjam. Goed voor een hele winter fruit in de yoghurt.

 

 Na alle zoete geuren en smaken is het lekker om even bij te komen met een soepje. De laatste paksoi (tatsoi: Baby Choy) is een beetje donkergroen geworden en wat te taai geworden om geroerbakt te worden. Als soepgroente vind ik hem nog wel geschikt. Lekker met wat prei en pittige kruiden.

Zo! Effe zitten!