Laatste dag van 2015

Toch nog maar even een laatste bericht voor dit jaar.
Wat een zachte decembermaand hebben we gehad. Voor de tuin betekende dit dat de andijvie nog prima is gebleven, dat de boerenkool níet zijn benodigde vorst heeft gehad (en toch heerlijk smaakt) en dat er van alles boven de grond komt wat nog lang niet zichtbaar had moeten zijn.

Zo heeft de Oost Indische kers zich uitgezaaid  en komen er overal zaailingen op. Als er geen vorst komt zal ik van het voorjaar heel wat moeten wieden.

De Chinese bieslook begint al groen te worden, de wilde rucola piept boven de grond en de Phacelia als niet winterharde groenbemester staat gewoon te glimmen.

Ik haal wat stronken palmkool en neem meteen ook wat snijbiet mee. Die ziet er nog prima uit en is heel geschikt voor een soepje.

Naast de zaailingen van de Oost Indische kers zie ik een groen blad wat ik herken als het blad van de pastinaak. Ik heb er blijkbaar eentje over het hoofd gezien met rooien. Het blijkt nog een aardige dikkerd te zijn.
En zo sprokkel je toch weer een aardig maaltje bij elkaar. Prei, pastinaak, veldsla en snijbiet.

 Snijbietsoep met prei, kerrie en kokos.

En de palmkool! Wat een klus is dat toch. Blad van de stengel plukken, alle blad van de dikke nerven ritsen, wassen, snijden en koken. Maar lekker was de stamppot in ieder geval wel.

Naast het verse spul van de tuin zijn er nog bewaarde groentes.

De pompoenen moet ik in de gaten houden, soms zit er eentje tussen die toch gaat schimmelen.

Die wordt meteen geslacht voor de soep. Wat ook lekker is is pompoenbrood.
Ik heb het recept eens ergens gevonden en weet niet meer waar.
  

Dit heb je nodig

400 gram pompoen (gaar gekookt of gestoomd),

150 gram amandelmeel,

50 gram boekweitmeel,

3 eieren,

1 el chiazaad geweekt in 4 el water (15 minuten),

snuf zout,

1 tl appelazijn,

1 tl zuiveringszout,

2 tl vanille essence,

mespunt stevia

Zo maak je het:
 Verwarm de oven voor op 175 graden

Vet een cakeblik in
Pureer de pompoen
Doe alle ingrediënten in een kom en kneed het met je handen of roer met een lepel kort tot een goed beslag
Doe het beslag in het cakeblik
Zet het 35 minuten in de oven
Laat het brood vervolgens helemaal afkoelen en bewaar het in de koelkast

 

Na alle wafels, appelflappen en oliebollen weer heerlijk om iets gezonds te eten.

Laatste appeltjes en eerste boerenkool

In de bijkeuken liggen de laatste vier sterappeltjes van onze appelboom. Ze zijn ondertussen behoorlijk verschrompeld dus ze moeten op. Om zo te eten niet meer zo lekker maar gebakken zijn ze super lekker.

En dan de gebakken partjes op de havermoutpap. Met een paar klodders zelfgemaakte aardbeien-vlierbessenjam erbij zowat een taartje als ontbijt.

Gisteren vond ik het tijd om eens aan de boerenkool te beginnen. Er is wat vorst geweest dus moet de smaak nu wel oké zijn. De meeste boeren- en palmkool heb ik onder een net staan maar een viertal planten was netloos. Nu is het nog niet koud genoeg en is er nog van alles te eten te vinden, maar om de fazanten voor te zijn heb ik deze planten toch maar geoogst.
Het waren niet eens allemaal grote planten en toch had ik een enorme berg boerenkoolblad. Zo'n grote kuip is dan ideaal om de groente in te wassen. Het mooie van boerenkoolblad is dat het iets waterafstotends heeft. Als je sla wast en uitschudt is het nog steeds nat maar boerenkool is dan bijna al het water kwijt.

Een deel ging de vriezer in en de rest verdween in een stoofpotje met rijst en vis. Lekker! Al had ik het iets langer kunnen laten stoven. We moesten nogal kauwen : )

De laatste droogbonen zijn gedopt. Bij deze laatste lichting zaten veel beschimmelde bonen. Jammer, maar met de vochtige herfstdagen is schimmel onvermijdelijk.

Die schimmel is trouwens best mooi.

En de papierachtige schillen zijn ook prachtig.

De bonen heb ik meteen verwerkt. Eerst 24 uur weken, dan het weekwater afgieten en de bonen met ruim water opzetten. Ik doe er voor de vertering een paar stukjes wakame bij. Geen zout want dan blijven de velletjes van de bonen hard. Ik laat ze 10 minuten koken en zet daarna de pan in een fleecedeken tussen de kussens op de bank. Scheelt een heleboel gas en het kan nooit mislukken. Het is ongelooflijk hoe warm de pan na uren nog is. Dan pas doe ik er wat zout bij.

Die laatste portie was ondanks de schimmelbonen nog zo'n 700 gram. Een deel ging de vriezer in en van een deel maakte in zelf humus.

Humus is een pasta bv voor op brood. Doorgaans worden hier kikkererwten voor gebruikt maar het kan ook prima met andere bonen.

De gekookte bonen maal je in een blender. Daarbij gaat een scheut olijfolie, knoflook, peterselie, citroensap en een flinke schep tahin (sesampasta). Je hebt geen recept nodig, je proeft wat erbij moet. De een houdt van meer tahin en de ander wil er flink peper bij. Als het maar een smeuïg geheel wordt. De bonen zijn best 'taai om te malen. Als het te droog is kun je er een scheutje water bij doen.
Op een cracker en met een salade, hier de eerste veldsla, een heerlijke combi.

 veldsla

Naast de humus maakte ik ook nog bonenburgers. Die gingen allemaal de vriezer in. Zo handig om ze te hebben liggen.

Het is wonderlijk dat er na de vorst nog bloemen op de tuin staan.

De bloemen van de tabaksplant lijken wel met aquarelverf geschilderd te zijn.

En de knoflook die ik een paar weken geleden plantte staat al boven de grond!

En áls de zon dan een keer schijnt, dan geniet ik ervan!

Deze spin geniet er ook van. Hij zit in een kamertje van het polycarbonaat van de kas. Vorstvrij.

Bijna winterklaar

Fijn dat de temperaturen weer wat omhoog zijn gegaan. Dat maakt het werken in de tuin heel uitnodigend. Ik wil de boel nu echt winterklaar hebben, maar voor het er zo uitziet heb ik nog wat te doen.

De loopplanken en stokken moeten in de kas opgeslagen. Ook het bankje dat Ton voor me maakte wil ik daar lekker droog opbergen. Het onkruid moet gewied, de frambozen gesnoeid en de bedden afgedekt met fijngeknipt snoeisel en blad.
Maar als eerste pak ik de olijfkomkommer aan. Hij moet eruit. Er zitten nog heel veel olijfkomkommers aan, helaas niet meer eetbaar want ze beginnen te rotten. Die worden ook mee kleingeknipt en als mulchlaag op de lege bedden gestrooid. Ik hoop dat de zaden niet winterhard zijn anders zal mijn tuin volgend jaar een oerwoud van olijfkomkommerplanten worden.

De stukken plastic (binnenstebuiten gekeerde compostzakken) die ik gebruikte om de grond af te dekken en zo het straatjesgras te weren haal ik weg. Het heeft geholpen!
De frambozen knip ik af tot een klein stukje boven de grond. Deze herfstframbozen krijgen volgend voorjaar allemaal nieuwe uitlopers.
In de straat verzamel ik blad van onder andere meidoorn, berk en kastanje en rijd het met de fietskar naar de tuin. De lege bedden krijgen een mooi dekentje van blad. Deze bladsoorten composteren sneller dan eiken- en beukenblad, dat is zo taai dat ik het liever niet gebruik. Met de bladdeken krijgt het onkruid minder kans en worden voedingstoffen met winterregens beter vastgehouden in de bodem.

Op de tuin staat nog boerenkool en palmkool. Ook is er winter- en oerprei, groenlof en andijvie. De snijbiet groeit nog en de veldsla die ik heb laten schieten, heeft zichzelf uitgezaaid en staat er mooi en glanzend bij. In de kas resteren twee paprikaplanten met groene vruchten. Ik geef ze nog even de tijd om rood te worden.
Het seizoen zit erop.........

En het nieuwe begint alweer. De knoflook kan geplant worden want die heeft een poosje kou nodig. Een cm of 10 diep en ruim 10 cm uit elkaar plant ik twee rijtjes. Voor je het weet staan ze alweer met groene sprietjes boven de grond.

En tegen die tijd zal ik weer schrijven hoe het allemaal verloopt.  Tot dan!

Opruimtijd

Er is nog van alles te oogsten op de tuin, maar het is ook echt opruimtijd. Terwijl ik de ranken van de stokbonen aan het klein knippen was, kwam mevrouw merel even een kijkje nemen.

Aan de stokbonen zaten nog een paar nieuwe boontjes. Die plukte ik nog een laatste keer en toen ging de schaar er in. Wat een taaie ranken zijn het. Ik snap nu hoe het kan dat mijn hele bonentent niet omgewaaid is met de zomerstorm. De ranken hebben hem vastgehouden.
De bonenpeulen leg ik in de kas te drogen.

En wat een hoop ranken hield ik over. Eerst leek het me een enorme klus om die fijn te knippen maar het viel reuze mee.

Na een goed half uur was alles weg. Verdeeld over de stukken waar de bonen en waar de courgettes hadden gestaan. Dat gaf een tevreden gevoel : )

De groene bonen gingen 's avonds in een stoofpotje. Samen met gesnipperde olijfkomkommer, paprika en jonge scheuten van de oerprei. Met quinoa en wat tuinbonen en capucijners erbij voor de eiwitten was het weer een volledige en erg lekkere maaltijd.

De oerprei die ook het stoofpotje in ging is een overblijvend bolletje. Je kunt de bolletjes in oktober/november planten en dan staan er voor de winter al groene sprieten boven de grond, waar je van kunt knippen. In de zomer sterven de planten af, waarna je de bolletjes kunt opgraven en in het najaar weer kunt uitplanten.
Deze oerprei stond onder een nogal uitbundig groeiende Oostindische kers en ik heb ze dus laten staan. Zoals je op de foto ziet groeien ze al weer uit. Ik heb geen idee of ze wel op dezelfde plek mogen blijven, of dat er dan ziektes in komen. Ik ga het wel zien. Ik heb ze nu een paar jaar en hier en daar komen oerpreien op van bolletjes die ik bij het rooien over het hoofd gezien heb en die hebben er zo te zien geen last van.

En de Oostindische kers heeft geweldig gebloeid. Wat je overhoud zijn de zaden en die zijn behoorlijk winterhard. Als ik niet oppas is volgend jaar mijn hele tuin bedekt met deze kleurige woekeraar. Ga ik wel een stokje voor steken.

De planten van de zoete aardappel zien er niet meer uit . Ze moeten er nú uit. Op de foto de plant die in de volle grond staat. De plant in pot had ik ook al eruit gehaald.

Wat een megaoogst, maar niet heus. Er zijn zichtbare knolletjes maar daar is dan ook alles mee gezegd. Ik moet maar eens even nadenken of ik dit experiment nog een keer ga herhalen.
Ik heb wel een paar scheuten in een potje water gezet en daar kwamen binnen een paar dagen al worteltjes aan. Die kan ik natuurlijk gewoon binnen in een pot zetten en zien of ze de winter doorkomen.

De Chinese bieslook begint uitgebloeid te raken. Overal zie ik zwarte zaadjes in de uitgebloeide bollen. Voordat ze zich verschrikkelijk gaan uitzaaien knip ik alles af. Het was weer een leuk randje in de tuin, met bloemen die veel insecten aantrokken. De strook planten wordt wat breed dus daar zal ik een stuk van afsteken. Maar dan kan ook volgend voorjaar nog.

Het wordt al een beetje schemerig, tijd om naar huis te gaan.

Pompoen slachten

De lage temperaturen van de laatste tijd nodigen uit om aan herfstkost te beginnen. Ik besluit om de eerste pompoen van dit najaar te gaan slachten. Groente slachten klinkt gek maar het is een algemeen gebruikte term. En ga er maar aanstaan een pompoen van een paar kilo in mootjes te snijden, daar komt heel wat kracht bij kijken : )
Ik deel hem in vieren, bestrijk de parten met wat olie en bestrooi ze met komijnzaadjes. Dan rooster ik de schijven pompoen in de oven op 175 °C totdat ik een prikker er makkelijk in kan steken. Iets af laten koelen en dan schep je zo al het vruchtvlees eruit.

Met deze puree maakte ik pompoensoep. Overigens was het op een dag dat ik nog buiten kon zitten. De laatste : (

De dreiging van nachtvorst van zondag op maandag heeft me een slapeloze nacht bezorgd. Zo bang was ik dat mijn knolselderij zou bevriezen. Moet je bedenken dat ik ze in februari al gezaaid heb, de hele zomer aangeaard en vertroeteld met regelmatig een schepje mest en water wanneer dat nodig was. Ze stonden er nog prachtig bij en dan zou het mis gaan vlak voor de oogst. Dat zou ik echt pijnlijk gevonden hebben. Maandagochtend ben ik dan ook meteen naar de tuin gegaan en natuurlijk was er niets aan het handje.
Toch heb ik alle knolselderij geoogst. (slechts) Een ervan was ten prooi gevallen aan de woelmuizen. Knolselderij heeft een flinke wortelkluit waar ze niet zo snel doorheen knagen maar bij een kleintje was het toch gelukt.

En weer een stukje van de tuin is leeg.
Ik ging nog maar even verder met de pastinaken. Die zijn winterhard maar niet woelmuisbestendig dus hup, eruit. Alleen het eerste zaaisel is gekiemd en aangeslagen. Dus geen mega-oogst maar toch leuk. Enkele wortels zijn flink gescheurd. Die kunnen niet lang bewaard worden.

Nu ik toch met de wortelgewassen bezig ben ga ik nog maar even door met de laatste bietjes. Die hebben dit jaar niet veel gedaan. Geen idee wat de oorzaak is. Volgend jaar maar eens nieuw zaad bestellen.
Zo op de foto lijkt het nog wat maar ze waren niet groter dan pingpongballetjes.

Wortelgewassen kun je goed inkuilen. Dat kan in de grond maar het kan ook in bakken met zand in de schuur. Voordeel van dit laatste is dat er minder snel beesten bij kunnen en dat er minder gevaar is voor bevriezing. Het zand moet wel wat vochtig zijn anders droogt alles uit.
Eerst haal je het loof van de wortels, bieten e.d. en vervolgens maak je een mooi bedje in het zand en dek je alles goed toe. Een oude potgrond- of vuilniszak losjes over de bak leggen om het licht te weren en klaar is je voorraadkamertje.

En dan maak ik van alle onaanzienlijke bietjes, die er van binnen toch prachtig uitzien, en gescheurde pastinaken nog maar weer een soepje.

Een schepje gekookte capucijners erbij en een dotje room......Heerlijk én warm.